CDN Nedir? Ayrıntılı Bir İçerik Dağıtım Ağı Açıklaması
Bir kullanıcı bir web sitesine bağlandığında, web hosting sunucusu ile aralarındaki fiziksel mesafe, içeriğin ekranda görünmesi için geçen süreyi etkiler. Bant genişliği tüketimini azaltmanın yanı sıra, küresel olarak dağıtılan veri merkezleri ağı, ana sunucuya göre konumlarından bağımsız olarak kullanıcılar için web sayfası içeriği teslim hızını artırır.
Bunu başarmak için de önbelleğe alma sistemi, web sitesi dosyalarının geçici kopyalarını kullanıcıya en yakın proxy sunucusunda saklar ve böylece sayfa yükleme süresini hızlandırır.
CDN nedir ve CDN nasıl çalışır konusunda hakkında ayrıntılı bilgi edinmek istiyorsanız, bu rehber sizin için. CDN’nin ne olduğunu, nasıl çalıştığını, faydalarını ve doğru CDN sağlayıcısının nasıl seçileceğini konuşalım hadi.
CDN nedir?
İçerik dağıtım ağı (CDN), bir web sitesinin içeriğinin hızlı bir şekilde teslim edilmesini sağlamak için dünya çapında farklı coğrafi konumlara yayılmış bir sunucu grubudur. İçerik dağıtım ağı olarak da bilinir.
CDN Nasıl Çalışır?
Bir CDN’nin nasıl çalıştığını öğrenmek için öncelikle kaynak ve uç web sunucularının ne olduğunu anlamalısınız. Origin sunucusu, web sitesi dosyalarınızın orijinal sürümünü barındıran bir bilgisayardır.
Ne var ki bir edge veya bir CDN sunucusu, bir kaynak sunucudan alınan web içeriğinin kopyalarını önbelleğe alabilen bir bilgisayardır. Edge sunucular, coğrafi olarak dağıtılmış bir ağ oluşturan, dünya çapında yayılmış fiziksel veri merkezlerinde bulunur.
CDN’nin faydaları sitenizin boyutuna, sunucunun ana trafik kaynağınıza göre konumuna ve oluşturulan trafik miktarına göre değişiklik gösterir. Örneğin, ufak bir coğrafi alana hizmet veren fiziksel bir konuma sahip yerel bir işletme, bir içerik dağıtım ağından fazla kazanç sağlamaz.
Ne var ki, bir e-ticaret işletme sahibiyseniz ve daha geniş bir erişime ihtiyacınız varsa veya web siteniz çeşitli küresel konumlardan yoğun trafik çekiyorsa, hızlı ve verimli bir CDN, rekabet avantajınızı korumanıza yardım eder.
CDN kullanmanın faydalarını anlamanıza yardım etmek için, iki web sitesi arasındaki web içeriği teslim sürecini karşılaştıralım. Biri CDN’siz ve biri CDN’li web sitesi olsun.
Bir kullanıcı CDN olmadan bir web sitesine eriştiğinde, tarayıcı kaynak sunucuya bağlanıp site içeriği talep eder. İstenen verileri teslim etmenin yanı sıra kaynak sunucu, sonraki her kullanıcı isteğine yanıt verir. Statik dosyalar, kullanıcının bilgisayarında yerel olarak önbelleğe alınır.
Tüm süreç, kullanıcının kaynak sunucuya istek göndermesinden ve kaynak sunucunun web sitesi içeriğini teslim ederek yanıt vermesinden ibarettir. Bu prosedür, kullanıcının coğrafi konumundan bağımsızdır ve değişmez.
Son kullanıcı, kaynak sunucudan uzakta olduğunda bir sorun ortaya çıkar. İkisi arasındaki mesafe ne kadar uzaksa, sayfanın yüklenmesi o kadar uzun sürer.
Ayrıca kaynak sunucu tüm kullanıcı isteklerini yerine getirdiği için, ani trafik artışları nedeniyle iş yükü artar ve web performansı düşer.
Ek olarak kullanıcı bir CDN ile bir web sitesine eriştiğinde, tarayıcı edge sunuculardan birine bağlanır ve site içeriği ister. Seçilen sunucu genellikle zaman gecikmesini azaltmak için son kullanıcıya en yakın olandır. Birden çok önbelleğe alma sunucusunun kullanılması, trafiği dağıtır ve sunucunun aşırı yüklenmesini önler.
Edge sunucusu daha sonra isteği Origin sunucusuna iletecektir. Verileri kaynak sunucudan aldıktan sonra, edge sunucu bunu son kullanıcıya iletir ve dosyaları yerel olarak önbelleğe alır.
Bu, edge sunucunun, kaynak sunucudan tekrar veri almak zorunda kalmadan önbelleğe alınmış dosyaları kullanarak sonraki tüm istekleri sunacağı anlamına gelir. Ağ kenarında depolanan internet içeriği, kaynak sunucuya erişilemez hale gelse bile son kullanıcıya iletilir.
Bu nedenle, bir CDN kullanmak daha iyi web performansı ve kullanıcı deneyimi sağlar.
CDN Hizmetlerini Bir Örnek Üzerinden Anlamak
CDN’nin iç işleyişini daha iyi anlamanıza yardımcı olmak için farazi bir senaryo oluşturacağız.
ABD merkezli bir sanal mağaza işlettiğinizi varsayalım. E-ticaret web siteniz New York’ta bulunan bir kaynak sunucuda barındırılıyor. Bu web sunucusu, tüm web sitesi dosyalarınızı saklar.
CDN olmadan, web sitenize Tokyo’dan erişen bir müşteri büyük olasılıkla yavaş yüklenen bir siteyle karşılaşacaktır. Bunun nedeni, site ziyaretçisinin coğrafi konumu ile sitenizin başlangıç sunucusu arasında büyük bir mesafe olmasıdır.
CDN kullanmak sayfa yükleme sürelerini hızlandırır. Bir CDN ile, Tokyo merkezli kullanıcı web sitenizden içerik istediğinde, tarayıcı, CDN’nin edge sunucularından birinden veya dünya çapında yayılmış, genellikle kullanıcının konumuna en yakın olan varlık noktalarından veri alır.
Yakındaki bir CDN sunucusuna bağlanmak, kullanıcı ile sunucu arasındaki mesafeyi azaltarak içerik teslim hızını artırır.
Bu yüzden de site ziyaretçileriniz coğrafi konumlarından bağımsız olarak yüksek site hızının keyfini çıkarır.
CDN Kullanmanın Faydaları Nelerdir?
Web sayfalarının içerik dağıtım ağları kullanmanın bir web sitesi kurarken neden çok önemli bir adım olduğunu daha derinlemesine irdelemek için bir CDN kullanmanın avantajları daha ayrıntılı olarak inceleyelim.
CDN Bant Genişliği Tüketimini Azaltır
Web hostingen büyük giderlerinden biri bant genişliği maliyetleridir. Varlık noktalarının çoğaltılması yoluyla trafiğinizi yönetmek için gereken bant genişliği miktarını koruyarak hosting maliyetlerini düşürebilirsiniz.
Bir içerik dağıtım ağı (CDN), erişim kolaylığı için statik dosyaları farklı bilgisayarlardaki geçici depolamaya yerleştirmeyi içeren önbelleğe alma gibi optimizasyon yöntemlerini kullanır. Bu yöntemler, genel sunucu iş yükünü ve bant genişliği tüketimini azaltmaya yardımcı olur.
Statik içerik, herhangi bir değişiklik yapılmadan son kullanıcıya teslim edilen verileri ifade eder. Bu dosyalar, kimin talep ettiğinden bağımsız olarak tüm kullanıcılar için aynı kalır. Görseller ve videolar gibi medya dosyalarının yanı sıra HTML, CSS ve JavaScript dosyalarını içerir.
Ayrıca dinamik içerik, bir edge sunucuda önbelleğe alınamayan verilerdir. Bunun nedeniyse teslim edilen içeriğin kullanıcı kimlik bilgileri veya coğrafi konumlar gibi değişkenlere göre farklılık göstermesidir. Yine de gelişmiş bir CDN’nin ağ altyapısı ve istek yönlendirme algoritmaları, dinamik içeriğin teslimini kolaylaştırmaya yardım eder.
Kısacası bir CDN tarafından kullanılan birleşik teknolojiler, yük dengelemesi sağlamak ve bant genişliği maliyetlerini azaltmak için faydalıdır.
CDN Genel Hızı ve Performansı Artırır
Yüksek hemen çıkma oranlarına en büyük etkiyi gecikme unsuru sağlar. Bu, bir siteye bağlanan bir kullanıcının ekranda görünen web sayfası içeriğini gördüğü süre arasında geçen zamandır. Genellikle aşağıdaki nedenlerden dolayı olur:
- Engellenen depolama nedeniyle dosyaları okumada gecikmeler.
- Web sunucusundan veri işlemede aksaklıklar.
- Koaksiyel kablolara karşı fiber optik ağ gibi veri iletimi türü.
- Yayılma veya verilerin bir düğümden diğerine geçme hızı.
Bu sorunların çoğu, etkili bir içerik dağıtım ağı kullanılarak çözülebilir veya büyük ölçüde azaltılabilir. Çok sayıda web sitesi optimizasyon stratejisi uygulamak, site hızını ve performansını artırmaya da yardımcı olacaktır.
Hepsi birleştirğinde arama motorlarının sitenizi daha iyi anlamasına yardım eder. Sonuç olarak, arama motoru sonuç sayfalarındaki (SERP’ler) sıralamanız iyileşir ve site trafiğiniz artar.
Uzmandan İpucu
Web sitenizi oluşturmak için WordPress kullanıyorsanız, WordPress hızlandırma rehberimize göz atın.
CDN Web Sitesi Güvenliğini İyileştirir
Tüm veri aktarımı tek bir web sunucusundan yapıldığında, Dağıtık Hizmet Engelleme (DDoS) saldırıları ve diğer güvenlik açıkları (İng.) gibi kötü niyetli olaylara maruz kalma ihtimali yükselir.
DDoS saldırıları, belirli bir zamanda birden fazla coğrafi konumdan ve farklı kullanıcılar tarafından yürütülen koordineli bilgi talepleridir. Ayrıca botlar aracılığıyla otomatik olarak dağıtılabilirler. Amaç ise web trafiğinin aşırı yüklenmesi nedeniyle kaynak sunucuların çökmesine neden olmaktır. Bu tür saldırıların ardındaki niyet, saf fesattan şantaj ve şantaja kadar değişebilir.
Saldırılar saatlerce hatta günlerce devam edebilir ve saldırıya uğrayan web sitesini erişilemez hale getirebilir. DDoS filtrelerini kullanmak ve sorguları çeşitli konumlara yaymak, bu trafik patlamalarını azaltır.
CDN ayrıca bilgisayar korsanlarını uzak tutar ve hassas verileri siber güvenlik saldırılarından korur. Çünkü CDN’ler web trafiğini orijinal sunucudan proxylere yönlendirerek birincil kaynağı neredeyse görünmez hale getirir.
Ayrıca veri doğrulama ve şifreleme kullanarak bilgi aktarımlarını güvence altına almak için SSL/TLS sertifikalarını (İng.) sürekli olarak yenilerler. Bu sertifikalar, yalnızca amaçlanan alıcının bilgilere erişmesini ve bunları görüntülemesini sağlayarak veri güvenliği protokollerinin izlenmesini sağlar. Bir web sitesi SSL/TLS sertifikasına sahip olduğunda, URL http:// yerine https:// ile başlar.
Bir SSL/TLS sertifikası satın alabilir veya Let’s Encrypt gibi güvenilir sertifika yetkililerinden ücretsiz olarak alabilirsiniz. Birçok web hosting sağlayıcısı, planlarının bir parçası olarak ücretsiz SSL/TLS sertifikaları da sunar. Örneğin, Hostinger’ın tüm web hosting planlarında ücretsiz SSL/TLS sertifikaları sunar.
CDN İçerik Dağıtımını ve Kullanılabilirliği Optimize Eder
İçerik teslim hızının yanı sıra içerik kullanılabilirliği veya yedekleme son derece önemlidir. Bu, trafik veya donanım arızasından bağımsız olarak içeriğin erişilebilir kalmasını sağlamak demektir.
Yoğun trafik ve donanım arızası, çoğu web sitesinin karşılayamayacağı kesinti süresine neden olur. Bir CDN’nin trafik kapasitesi kaynak sunucularınkini aştığından, bir tanesinin kullanılması normal web sitesi işlevinde kesintilerin önlenmesine yardımcı olur, bir web sitesinin online kalmasını ve her zaman içerik sunabilmesini sağlar.
Trafiği birden çok CDN sunucusu üzerinden dağıttığınızda, çekirdek ağ altyapınızın taşıması gereken yükü azaltmış olursunuz. Bu sistem ayrıca, bazı sunucuların kesinti yaşaması durumunda, diğer operasyonel sunucular ağ trafiğini yöneteceğinden, insanların web sitesine erişmeye devam etmesini sağlar.
Bir CDN’den en fazla internet içeriği dağıtım avantajını kimlerin alabileceğine dair bazı örnekler aşağıdadır:
- E-ticaret mağazaları. Bu web siteleri genellikle yoğun trafik yükleri alır ve birçok farklı yerden gelen istekleri işlemesi gerekir. Site, içerik kullanılabilirliğini koruyamazsa, işletme önemli ölçüde zarar görebilir. Bir CDN, sunucudaki çökmeleri önlemeye ve sayfa yükleme süresini iyileştirmeye yardımcı olur.
- Reklam. Multimedya tabanlı reklamlar, geleneksel reklamcılık yöntemlerinden daha geniş bir erişime sahip olabilir. Ancak, bu reklamlar aynı zamanda çok fazla kaynak gerektirir ve bu da web sitesi yükleme sürelerinin yetersiz kalmasına neden olur. Reklam işletmeleri, bu sorunu çözmek için CDN’leri kullanarak verileri son kullanıcıya daha yakın bir şekilde önbelleğe alabilir, bu da içeriğin çok daha hızlı yüklenmesini sağlar.
- Çevrimiçi oyun. Çevrimiçi oyun endüstrisi için en büyük zorluklardan biri, dünya çapında en iyi oyun deneyimlerini sağlamaya nasıl devam edeceğini bulmaktır. CDN teknolojisi, online oyunların “itme bölgelerine” sahip olmasını sağlar; bu, oyun geliştiricilerin edge sunucularda büyük miktarda veri depolamasını sağlar.
- Eğlence. İçerik, medya ve eğlence endüstrisinin kalbidir. Netflix ve Spotify gibi işletmeler, içeriği her gün milyonlarca kişiye hızlı ve verimli bir şekilde sunma sürecine güveniyor. Bu tür hizmetler, son kullanıcılar nerede bulunursa bulunsun hızlı web içeriği teslimini sağlamak için CDN’leri kullanır.
Bir CDN Sağlayıcısı Nasıl Seçilir?
Çoğu CDN hizmeti çeşitli özellikler ve avantajlar sunar.
Bazı CDN sağlayıcıları ücretsiz hizmetler sağlarken, diğerleri hem ücretsiz hem de premium DNS hizmetler verir. En güvenilir CDN servis sağlayıcılarından biri olarak bilinen Cloudflare, ikinci kategoriye giriyor.
Farklı CDN hizmetlerini incelerken göz önünde bulundurulması gereken bazı temel unsurlar bütçe ve gereksinimlerdir. Bunlara gelecekteki büyüme durumunda beklenen ihtiyaçlar da dahildir.
Aşağıda kaliteli CDN’lerin sahip olması gereken özelliklerin bir listesini bulabilirsiniz:
- İtme veya çekme işlevi. Web sahipleri, hangi önbelleğe alma yönteminin kendi web sitesi türlerine en uygun olduğuna karar verebilmelidir.
- Origin kalkanı. Bu özellik, bir kaynak sunucu ile CDN uç sunucuları arasında ek bir önbellek katmanı görevi görerek birincil kaynak üzerindeki genel iş yükünü azaltır.
- Giriş kayıtları. Bunlar, kullanıcıların CDN sağlayıcılarından gelen günlük verilerini ve olaylarını aramasına, depolamasına, analiz etmesine ve izlemesine olanak tanır.
- Önbellek kontrolü. Bu HTTP önbellek başlığı, kullanıcıların sona erme sürelerinin yanı sıra web sitesi kaynaklarının nasıl veya ne zaman önbelleğe alınması gerektiğini belirlemelerine olanak tanır.
- Özelleştirme seçenekleri. Bir CDN’yi ihtiyaçlarınıza göre değiştirmenize izin veren bir hizmet seçin. Örneğin, bazı CDN sağlayıcıları, kullanıcılarına varlık dağıtımlarını, SEO stratejilerini, güvenlik önlemlerini ve mobil deneyimlerini özelleştirme erişimi sağlar.
- DDoS koruması. Bir CDN, kaynağın IP adresini gizleyebilse de, ağ katmanı saldırılarını yönlendirmek ve bilgisayar korsanlarının potansiyel olarak web sitenize girmesini önlemek için ek bir güvenlik katmanına ihtiyacınız vardır.
- HTTP/2 desteği. CDN’nin, normal HTTP protokolünden çok daha güvenli ve daha hızlı performans sağlayan HTTPS’yi desteklediğinden emin olun.
- Teşhis, analiz ve raporlama. Bu araçlar, bir kaynak sunucunun genel sağlığını izlemek ve CDN yapılandırmasını optimize etmek için gereklidir.
- Coğrafi filtreleme. CDN uç noktanızdaki yolları belirtin ve konuma göre belirli web içeriğini kısıtlamak için kurallar belirleyin.
Sonuç
Çevrimiçi varlığınızı büyütürken yüksek kaliteli performansı ve kullanıcı deneyimini sürdürmek istiyorsanız, güvenilir bir içerik dağıtım ağı değerli bir yatırımdır. Web sitenizin dünya çapında geniş bir kitleye ulaşması özellikle önemlidir.
Bu makalede, CDN nedir, CDN nasıl çalışır, CDN kullanmanın yararlarını ve CDN sağlayıcıları arasında gezinirken nelere dikkat edilmesi gerektiğini tartıştık.
Dünya çapında birbirine bağlı bir CDN sunucusu grubu kullanmak, bant genişliği kullanımını azaltmaya, yük dengeleme sağlamaya, site hızını ve performansını artırmaya, web sitesi güvenliğini güçlendirmeye ve dünya çapındaki tüm site ziyaretçileri için hızlı içerik teslimi sunmaya yardımcı olabilir.
Umarız CDN nedir rehberimiz bir web sitesini nasıl iyileştirebileceği hakkında daha fazla bilgi edinmenize yardımcı olduğunu umuyoruz. Başka sorunuz veya geri bildiriminiz varsa, aşağıya bir yorum bırakın.